Wij bieden u deze Perspectiefnota aan onder uitzonderlijke omstandigheden. Nederland zit in de meest ingrijpende crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. Niemand weet nog hoe de samenleving over drie maanden of over een jaar functioneert. Het openbare leven is bijna helemaal stilgelegd. Dit heeft grote gevolgen voor de economie en de mensen in Almere.
In deze tijd moeten wij iets zeggen over de financiële positie van onze gemeente en onze plannen. Het voelt bij ons onwerkelijk om daarmee bezig te zijn. Tegelijk is onze financiële situatie, al voordat de coronacrisis uitbrak, complex en zorgelijk. Het is onze taak als dagelijks bestuur om in deze tijd ons gewone werk te blijven doen. Er komt een moment dat de acute strijd tegen het virus achter ons ligt. Op dat moment moeten we als gemeente en als stad verder.
We hebben een eerste inventarisatie gemaakt van de gevolgen van het coronavirus. Als gemeente hebben we te maken met de economische en maatschappelijke gevolgen. In de stad merken ondernemers en zelfstandigen dat hun omzet van de één op de andere dag is weggevallen. Ondernemers hebben geïnvesteerd in hun bedrijf. De kans om die investering terug te verdienen lijkt ineens verdwenen. Het kabinet biedt steunmaatregelen, maar het is onvermijdelijk dat inwoners en bedrijven in Almere problemen krijgen.
De coronacrisis kan ook gevolgen hebben voor de wensen die we zelf voor de stad hebben. We noemen twee voorbeelden.
Het eerste voorbeeld zijn de plannen voor de ontwikkeling van het stadscentrum. Deze zijn nu door deze coronacrisis juist extra hard nodig.
Het tweede voorbeeld is de businesscase van de Floriade. Die is niet meer actueel. Op dit moment is een verkenner bezig om drie scenario’s inzichtelijk te maken. Deze scenario’s zijn:
1. Gecontroleerde afbouw (stoppen);
2. Uitstel van het evenement met 1 of 2 jaar;
3. De Floriade in 2022 organiseren met een aangepaste ambitie.
Zodra de verkenner deze scenario’s heeft uitgewerkt gaan we met u in gesprek voor welk scenario de raad de voorkeur heeft.
Het is dus niet vanzelfsprekend dat we over een half jaar weer over kunnen gaan tot de orde van de dag. We zullen onze plannen moeten aanpassen aan de nieuwe werkelijkheid. Maar wat die werkelijkheid is, dat is op dit moment nog onduidelijk.
De gevolgen van de coronacrisis voor Almere zijn onder te verdelen in:
- gevolgen voor de inwoners, de ondernemers en de organisaties van onze stad en het beroep dat zij mogelijk ook op de gemeente gaan doen;
- gevolgen voor plannen en visies van ons als college;
- de directe financiële gevolgen voor de gemeente.
De eerste twee zijn op dit moment niet in te schatten. Hier kijken we de komende maanden naar.
Van het derde punt kunnen we wel wat zeggen. Het zal leiden tot vertraging van activiteiten. Ondernemers zullen voorzichtig zijn om nu te investeren. Dit geldt vooral voor projecten die in de onderzoeksfase zitten. In de zorg verwachten we op een later moment een inhaalslag. Waar nu geen zorg geleverd kan worden, zal dit later terug komen. De gemeente garandeert nu de continuïteit van zorgaanbieders, ook als de vraag weg valt. Dat betekent dat de inhaalvraag op een later moment tot extra kosten zal leiden.
In onze dagelijkse werkzaamheden zien we de effecten ook al. Zo maken we bijvoorbeeld extra kosten in verband met afval en illegale dumpingen, voor de GGD en de veiligheidsregio en voor uitkeringen voor levensonderhoud van zelfstandigen die in de financiële problemen zitten (Tozo regeling).
Ook hebben we minder belastinginkomsten. Bijvoorbeeld de toeristenbelasting, reclamebelasting en de onroerende zaakbelasting. Ook zijn er minder parkeeropbrengsten, minder opbrengsten uit evenementen, problemen bij de verhuur van commercieel vastgoed, en minder inkomsten uit paspoorten en rijbewijzen.
Deze lijst is niet volledig, maar het geeft wel een eerste beeld van de invloed van de coronacrisis op onze begroting.
Bij de Programmabegroting 2021 geven wij een eerste inschatting van de effecten van de coronacrisis. We kijken dan naar het beleid en naar ons geld. Maar nu is al duidelijk dat die impact groot zal zijn.